Na de ingebruikname van zijn nieuwe kasteel, lieten baron Jean-Marie de Man d’Attenrode en zijn echtgenote markiezin Marie Caroline d’Ormesson hun nieuwe optrek fotograferen door Joseph Mascré (sinds 1860 beroepsfotograaf in Brussel). De foto’s werden in een fotoboek ingeplakt met als opschrift “Houlay”. “Houlay” was de naam die de familie de Man aan haar kasteel gaf.
Waarschijnlijk werd deze foto gemaakt in de zomer van 1868 of 1869 en we zien hier de achterkant van het kasteel met de oude kerk van Hoeilaart (voor 3D klik op de YouTube link) met rechts er van het schepenhuis. In tegenstelling tot de huidige kerk was de oude kerk naar het oosten gericht. Bij een kerk was vroeger de oriëntatie van het koor steeds op het oosten gericht. Vanaf de derde eeuw is deze gewoonte gebaseerd op bijbels-symbolische gronden. Het schepenhuis komt voor op een tweetal postkaarten voor en ook op een foto uit het fotoboek van de baron, waar het opduikt achter de kerk, alsook op figuratieve kaarten uit de 18e eeuw. Het schepenhuis werd in 1905 afgebroken maar hier kan je het duidelijk zien rechts van de kerk. Deze oude kerk maakte plaats voor de huidige Sint Clemenskerk die in 1874 voor het eerst in gebruik genomen werd. De afbraakwerken starten in 1870 en tegelijkertijd startte men de bouw van de nieuwe kerk. De fotograaf staat tussen het gemeentehuis en de kasteelhoeve (rechts zie je de kapel) en kijkt naar het gemeenteplein toe. Wil je een 3D voorstelling zien van de oude kerk klik dan even op onderstaande link.